Czynnik immunologiczny w niepłodności? Pomóc mogą wlewy z intralipidów

Kobieta w ciąży stoi na tle okna, ubrana w białą sukienkę, obejmuje brzuch ciążowy.

Trudności z poczęciem dziecka mogą mieć wiele przyczyn. Jednym z istotnych problemów, które przyczyniają się do niepłodności, są zaburzenia po stronie układu odpornościowego. Nieprawidłowości mogą utrudniać zagnieżdżenie się zarodka w macicy, a także zwiększać ryzyko nieutrzymania ciąży. Istnieją już metody wspierające układ immunologiczny i modyfikujące jego działanie tak, by sprzyjał poczęciu dziecka. Jedną ze stosowanych procedur są wlewy dożylne z intralipidów.

Na czym polegają wlewy z intralipidów?

Intralipidy to emulsja tłuszczowa zawierająca lipidy pochodzenia roślinnego (głównie olej sojowy) oraz fosfolipidy. Działają one modulująco na układ odpornościowy, zmniejszając aktywność tzw. komórek NK (natural killers), które mogą niekorzystnie wpływać na procesy zagnieżdżenia zarodka. Intralipidy pomagają też w zmianie reakcji układu odpornościowego w śluzówce jamy macicy oraz jajowodach i mają działanie przeciwzapalne, co ułatwia implantację zarodka, a więc uzyskanie ciąży.

Komu może pomóc ta metoda?

Działania, które mają wspomagać płodność, należy omówić z lekarzem. Każda sytuacja jest inna i wymaga indywidualnego podejścia. Wskazaniem do zastosowania wlewów z intralipidów mogą być:

  • Nawracające poronienia we wczesnym etapie ciąży (po wykluczeniu przyczyn genetycznych)
  • Niepowodzenia leczenia in vitro spowodowane brakiem implantacji
  • Niepłodność idiopatyczna, kiedy trudno jest określić, co jest przyczyną niepłodności. 

Metoda wlewów może przynieść korzyści zarówno podczas starań spontanicznych, jak i zwiększyć szanse na sukces procedur medycznych.

Jak wygląda kwalifikacja do zabiegu?

Wlew dożylny z intralipidów wykonuje się na zlecenie lekarza. Wcześniej zaleca się wykonanie badania receptywności endometrium, które ma na celu stwierdzenie czy śluzówka wymaga działań „wyciszających” układ odpornościowy, czy wręcz przeciwnie jego „aktywację”. W tym pierwszym przypadku można zastosować preparaty steroidowe i/lub wlewy z intralipidów. W ramach kwalifikacji do zabiegu przeprowadzany jest szczegółowy wywiad, by ustalić wskazania, a także wykluczyć ewentualne alergie i niepożądane interakcji z przyjmowanymi lekami.

Co jest przeciwwskazaniem do wlewów z intralipidów?

U większości zdrowych osób zabieg można przeprowadzić bez większych przeszkód. Przeciwwskazaniem do jego wykonania są nadwrażliwość na białko ryb, jaja, soi lub orzeszków ziemnych, na substancje czynne lub na którąkolwiek substancję pomocniczą obecną w preparacie (Lecytyna z jaja kurzego, Glicerol, Sodu oleinian, all-rac-α-Tokoferol, Sodu wodorotlenek). Zabiegów tego typu nie stosuje się u osób z ciężką hiperlipidemią, niewydolnością wątroby i zaburzeniami krzepliwości krwi. Lekarz musi dodatkowo ocenić ogólny stan zdrowia oraz wykluczyć ryzyka związane z innymi chorobami czy zaburzeniami.

Czy procedura może mieć skutki uboczne?

Wlew z intralipidów jest na ogół dobrze tolerowany, ale jak każdy zabieg medyczny, może wiązać się z ryzykiem. Do najczęściej występujących działań niepożądanych należy nieznaczny wzrost temperatury ciała. Niezbyt często mogą pojawić się dreszcze, brak apetytu, nudności i wymioty, rzadko – zaburzenia ciśnienia, reakcje miejscowe w miejscu wkłucia oraz reakcje nadwrażliwości, uczucie zimna lub gorąca, bladość, bóle szyi, pleców, kości, klatki piersiowej i lędźwi. Każdą dolegliwość lub niepokojący objaw należy zgłosić lekarzowi.

Jak przebiega zabieg – na co się przygotować?

Zabieg nie jest bolesny i nie wymaga szczególnego przygotowania. Pacjentka zajmuje wygodną pozycję w fotelu lub na łóżku. Zakładany jest wenflon do żyły obwodowej (zwykle na ręce lub przedramieniu). Substancja podawana jest dożylnie, w formie kroplówki. Mimo niewielkiej objętości płynu, tempo podawania powinno być powolne, więc warto uzbroić się w cierpliwość. Zwykle cała procedura trwa około 2-3 godzin, w zależności od indywidualnych zaleceń i reakcji. W trakcie zabiegu oraz jakiś czas po jego zakończeniu pacjentka jest pod stałą obserwacją medyczną. Po powrocie do domu zaleca się odpoczynek i unikanie intensywnego wysiłku fizycznego.

Wlewy dożylne z intralipidów są relatywnie prostą metodą regulacji działania układu odpornościowego i wspierania procesu zagnieżdżania się zarodka w macicy. Mogą pomóc parom, które nie mogą zajść w ciążę od dłuższego czasu bez wyraźnej przyczyny, tracących ciążę i po niepowodzeniach in vitro. W wielu przypadkach pomagają osiągnąć sukces w staraniach naturalnych i podczas leczenia niepłodności.

Autor: prof. dr hab. n. med. Krzysztof Łukaszuk